Thomas Sowell Kimdir?

26 Nisan 2024 · Yazar: Osman Cem Uzun

Thomas Sowell, Amerikalı bir ekonomist, politik yorumcu ve yazar olarak bilinir. Kendisini bir sosyal filozof olarak tanımlamak en doğrusu olabilir. 1930 yılında doğan Sowell, uzun ve etkili bir kariyere sahiptir ve çalışmaları Amerika’da geniş bir izleyici kitlesi tarafından takdir edilir. Özellikle serbest piyasa ekonomisi, sosyal politika ve ırk ilişkileri konularında uzmanlaşmıştır. Maalesef ülkemizde ismi çok yabancı kalmakta. Sadece dört kitabı türkçeye çevrilmiş vaziyette.

Sowell, Kuzey Carolina’nın Gastonia kentinde fakir siyahi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Zorlu bir çocukluk geçirdi, annesi genç yaşta öldü; diğer akrabaları ile birlikte geniş bir ailede büyüdü. Ailesi o dönemdeki pek çok siyahi aile gibi New York City’ye göç etti. Sowell, Harlem’de büyüdü. Eğitimdeki başarısıyla öne çıktı ve prestijli Stuyvesant Lisesini kazandı. Yoksulluk ve evdeki zorluklar nedeniyle okulu bıraktı ve çeşitli ufak tefek işlerde çalıştı. Bu durum, Sowell’un hayatı boyunca kararlılık ve azimle mücadele etmesini sağladı. Yine bu dönemde komünist olduğunu kendi belirtiyor. Kore Savaşı sırasında orduya çağrıldı. Amerikan ordusunda fotoğrafçı olarak görev yaptı.

Sowell, askerlik hizmetinden ayrıldıktan sonra liseyi bitirdi. Daha sonra Howard Üniversitesi’nde gece dersleri aldı ve ardından Harvard Üniversitesi’ne kabul edildi ve burada 1958’de ekonomi alanında yüksek lisans derecesi ile mezun oldu. Ertesi yıl Columbia Üniversitesi’nden ekonomi alanında yüksek lisans derecesi ve Chicago Üniversitesi’nden ekonomi alanında doktora derecesi aldı. Klasik iktisada yönelmesinin başlangıcını 1960 yılında federal Ticaret Bakanlığı’nda yaz stajyeri olarak hizmet ederken yaşadığı deneyime bağladı. Bu süre zarfında Sowell, asgari ücretteki artışların Porto Riko’da nasıl artan işsizlik oranlarına yol açtığını ve şeker endüstrisinin nihai olarak adadan uzaklaşmasına neden olduğunu gördü. Ardından prestijli Harvard Üniversitesi’nde okumaya hak kazandı. Burada ekonomi alanında lisans eğitimini tamamladı.

Akademik kariyerinde Howard Üniversitesi, Rutgers , Cornell, Brandeis Üniversitesi , Amherst College ve Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi’nde ekonomi dersleri verdi. Sowell, 1968 yılında Chicago Üniversitesi’nden ekonomi alanında “Say Yasası ve Üretim Fazlası Tartışması” başlıklı tezi ile Felsefe Doktoru unvanını aldı. 1965-1969 arasında Cornell Üniversitesinde hoca iken, Willard Straight Hall’un 1969’da Cornell’deki siyah öğrenciler tarafından ele geçirilmesi sırasında Sowell, okulun tarafını tuttu daha sonra öğrenciler için “Daha düşük akademik standartlar altında kabul edilen” ciddi akademik sorunları olan serseriler.” diyecekti. 1980’den bu yana Stanford Üniversitesi’ndeki Hoover Enstitüsü’nde kıdemli üyedir. Hoover ataması, öğretmenlik gerektirmediği için ona birçok yazısı için daha fazla zaman kazandırdı.

Bu süre zarfında, ekonomi, sosyoloji ve politika üzerine geniş bir bilgi birikimi edindi. Sowell’un araştırma ve öğretimine en büyük katkısı, serbest piyasa ekonomisi üzerine yaptığı çalışmalardır. Özellikle, ekonomik karar alma süreçlerinin insan davranışının piyasa koşulları ile nasıl ilişkili olduğunu anlamak için derinlemesine çalıştı.

Thomas Sowell, siyaset, ekonomi, eğitim ve ırk gibi çeşitli konularda gözden geçirilmiş ve yeni baskılar dahil 45’ten fazla kitabın yazarıdır. Thomas Sowell’un çalışmaları, sadece akademisyenler arasında değil, aynı zamanda geniş bir okuyucu kitlesi arasında da popülerdir. Kitapları, ekonomik ve sosyal konuları geniş bir kitleye anlatırken, karmaşık konuları anlaşılır bir şekilde açıklar. Özellikle “Temel Ekonomi” adlı kitabı, ekonomiye giriş yapmak isteyenler için bir başvuru kaynağı haline gelmiştir.

Ancak, Sowell ırk ve sosyal politika konularında da önemli katkılarda bulunmuştur. Özellikle, ırksal eşitsizlik ve ayrımcılık konularında çeşitli görüşleri bu konularda genellikle geleneksel siyasi doğrultuların dışında düşünerek dikkat çeker.

Thomas Sowell’un düşünceleri, sıklıkla muhafazakar ve klasik liberal çevrelerde büyük ilgi görür. Ancak, eleştirilere de maruz kalır. Özellikle, bazıları onun ekonomik politikalar ve sosyal politika konularındaki tutumunu aşırıya kaçmakla suçlar. Ancak, Sowell’un savunucuları, onun düşüncelerinin tartışılmasının önemli olduğunu ve farklı bakış açılarının değerini vurgular. O kendisini her konuda uzlaşmasa da liberteryen olarak tanımlamaktadır.

Sonuç olarak, Thomas Sowell, Amerika Birleşik Devletleri’nin en etkili düşünürlerinden biri olarak kabul edilir. Ekonomi, sosyoloji ve siyaset alanlarında yaptığı çalışmalar, onun derin bilgisi ve çeşitli bakış açılarıyla dikkat çeker. Kitapları ve yazıları, okuyuculara karmaşık konuları anlaşılır bir şekilde açıklama konusundaki yeteneğiyle bilinir. Sowell’un özellikle ülkemizde halkımızın geneli için daha acil gördüğü ve genellikle solun tekeline aldığı azınlık meseleleri, eğitim, adalet, kalkınma, gibi bir çok konuda ortaya koyduğu liberal bakış açısı ve örnekler toplumda liberal fikirlerin yüzeysel olduğu veya uygulanabilir olmadığı algısını zayıflatacak düzeyde bulmaktayım. Ne kadar kitaplarını bulamasak da Hoover Enstitüsü’nün youtube kanalında kendisinin röportajlarına ulaşmak mümkündür.

Kitaplar

1971. Ekonomi: Analiz ve Sorunlar
1972. Siyahların Eğitimi: Mitler ve Trajediler
1972. Say Yasası: Tarihsel Bir Analiz
1974. Klasik Ekonominin Yeniden Değerlendirilmesi
1975. Irk ve Ekonomi
1980. Bilgi ve Kararlar
1981. Etnik Amerika: Bir Tarih
Bölüm 1, ” Amerikan Mozaiği .”
1981. Piyasalar ve Azınlıklar
1981. Pembe ve Kahverengi İnsanlar: ve Diğer Tartışmalı Denemeler
1983. Irk Ekonomisi ve Politikası
1984. Sivil Haklar: Retorik mi, Gerçek mi?
1985. Marksizm: Felsefe ve Ekonomi
1986. Eğitim: Tarihe Karşı Varsayımlar
1987. Bir Vizyon Çatışması: Siyasi Mücadelelerin İdeolojik Kökenleri
1987. Suçluluğa Karşı Merhamet ve Diğer Denemeler
1990. Tercihli Politikalar: Uluslararası Bir Perspektif
1993. Amerikan Eğitiminin İçinde
1993. Gerçeklik İsteğe Bağlı mı? ve Diğer Denemeler
1995. Irk ve Kültür: Bir Dünya Görüşü.
1995. Kutsanmışların Vizyonu: Sosyal Politikanın Temeli Olarak Kendini Kutlama
1996. Göçler ve Kültürler: Bir Dünya Görüşü
1998. Fetihler ve Kültürler: Uluslararası Bir Tarih
1998. Geç Konuşan Çocuklar
1999. Kozmik Adalet Arayışı
2000. Kişisel Bir Odyssey
2000. Temel Ekonomi: Vatandaşın Ekonomi Rehberi
2002. Tartışmalı Denemeler
2002. Einstein Sendromu: Geç Konuşan Parlak Çocuklar
2003. Uygulamalı Ekonomi: Birinci Aşamanın Ötesinde Düşünmek
2004. Dünya Çapında Olumlu Eylem: Ampirik Bir Çalışma
2004. Temel Ekonomi: Vatandaşın Ekonomi Rehberi (gözden geçirilmiş ve genişletilmiş baskı)
2005. Siyah Rednecks ve Beyaz Liberaller (Mazlum Çomarlar ve Cihangir Solcuları)
2006. Nedenini Hiç Merak Ettiniz mi? ve Diğer Tartışmalı Denemeler
2006. Klasik İktisat Üzerine
2007. Bir Edebiyat Adamı
2007. Temel Ekonomi: Ekonomiye İlişkin Sağduyu Rehberi (3. baskı).
2008. Uygulamalı Ekonomi: Birinci Aşamanın Ötesinde Düşünmek (2. baskı)
2008. Ekonomik Gerçekler ve Yanılgılar
2009. Konut Balonu ve Çöküşü
2010. Temel Ekonomi: Ekonomiye İlişkin Sağduyu Rehberi (4. baskı)
2010. Amerika’nın Parçalanması ve Diğer Tartışmalı Denemeler
2010. Aydınlar ve Toplum
2011. Thomas Sowell Okuyucusu
2011. Ekonomik Gerçekler ve Yanılgılar, 2. baskı
2013. Entelektüeller ve Irk
2014. Temel Ekonomi: Ekonomiye İlişkin Sağduyu Rehberi (5. baskı)
2015. Zenginlik, Yoksulluk ve Politika: Uluslararası Bir Perspektif
2016. Zenginlik, Yoksulluk ve Politika: Uluslararası Bir Perspektif (2. baskı)
2018. Ayrımcılık ve Eşitsizlikler
2019. Ayrımcılık ve Eşitsizlikler (gözden geçirilmiş, genişletilmiş baskı)
2020. Sözleşmeli Okullar ve Düşmanları
2023. Sosyal Adalet Yanılgıları